Een niet verwaarloosbaar aantal mensen in België lijdt honger en zoekt toevlucht tot voedselhulp om zich dagelijks van voedsel te voorzien.
Dankzij het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen (FEAD) krijgt België via de Europese Unie middelen om bij te dragen tot voedselhulp en/of materiële hulp. De POD Maatschappelijke Integratie beheert een bedrag van ongeveer 88 miljoen euro voor de programmaperiode 2014-2020 en dit in nauwe samenwerking met haar partners. Met de steun van dit Fonds, voorziet de POD Maatschappelijke Integratie jaarlijks ongeveer 358 OCMW’s en 419 organisaties – in samenwerking met de 9 voedselbanken van het land, het Rode Kruis, ODC Antwerpen en Alimen'T – van goederen om gratis te verdelen onder de meest behoeftigen in België. Deze hulp moet hand in hand gaan met begeleidende sociale maatregelen om de betrokkenen te helpen er weer bovenop te komen.
Operationeel programma FEAD 2014-2020
Lees het operationeel programma FEAD 2014-2020 (gewijzigde versie 2017)
Jaarraporten
Erkenning van food- en non-foodschenkingen buiten FEAD (FOD Financiën)
Sinds mei 2019 kunnen donoren (bv.: supermarktsector, horecasector,...) van voedsel- en andere soorten schenkingen genieten van een volledige of gedeeltelijke btw-aftrek op hun giften. Deze aftrek wordt toegekend door de FOD Financiën en is bedoeld om deze sectoren aan te moedigen hun overschotten gratis te verdelen binnen de liefdadigheidssector.
Om gebruik te maken van dit voordeel moet de donor kunnen aantonen dat de organisatie die de schenkingen ontvangt, erkend is door een gemeentelijke, gewestelijke of federale overheid, afhankelijk van het niveau van haar activiteiten.
Om je aanvraag tot erkenning in te dienen, dien je de procedure te volgen die van toepassing is op jouw situatie:
- De OCMW's: deze worden automatisch erkend door de FOD Financiën. Er is dus geen certificaat nodig voor hun eigen erkenning.
- Het Rode Kruis, de Sint-Vincentiusorganisaties, het Resto du Coeur: als jouw organisatie geen bedrijfsnummer heeft dat verschilt van het algemene Rode Kruis, Sint-Vincentius of de Resto du Coeurorganisaties, krijg je automatisch een certificaat van jouw opslagplaats. Je hoeft dus geen aanvraag tot erkenning in te dienen.
- Andere organisaties die actief zijn in een gemeente of entiteit moeten hun aanvraag tot erkenning indienen bij hun gemeente of OCMW.
- Organisaties die op regionaal niveau actief zijn, moeten een aanvraag indienen voor erkenning in hun regio.
- Organisaties die op nationaal niveau actief zijn, moeten hun aanvraag tot erkenning indienen bij een federale overheid zoals de POD Maatschappelijke Integratie, Fedasil of de Sociale Zekerheid. Als je jouw aanvraag bij de POD Maatschappelijke Integratie wil indienen, vul dan het ingevulde formulier in en stuur het terug naar voeding@mi-is.be.
- De distributieplatforms [bv. Goods To give, the Donation Exchange] moeten een erkenningsaanvraag indienen bij de FOD Financiën.
De POD Maatschappelijke Integratie stelt onder het tabblad "Documenten" van deze rubriek standaarddocumenten ter beschikking aan de OCMW's om hen te ondersteunen bij het beheer van de aanvragen van organisaties die op hun grondgebied actief zijn. Als een organisatie in meer dan één gemeente actief is, volstaat één enkele erkenning.
Initiatieven complementair aan het FEAD
Graag laat de POD Maatschappelijke Integratie de OCMW’s en partnerorganisaties, die actief zijn binnen de sector van de voedselhulp, kennis maken met volgende initiatieven:
Als agentschap voor territoriale ontwikkeling van provinciaal belang, start, begeleidt en steunt NGE allerhande projecten die zorgen voor de lokale duurzame ontwikkeling van het grondgebied van de provincie Luxemburg. De vereniging legt de nadruk op projecten die jobs creëren, projecten die verbanden leggen tussen milieu-, sociale, culturele en economische doelstellingen, solidariteitsprojecten en projecten van sociale economie.
Voorgeschiedenis van het project "Voedselhulp in de provincie Luxemburg"
In 2012 kondigde de vzw "Génération Solidaire", een belangrijke speler in de voedselhulp in de provincie Luxemburg, de stopzetting van haar activiteiten aan. Eigenlijk hield deze vzw zich bezig met het terugnemen van voedingsmiddelen van de voedselbank Namur-Luxembourg (gevestigd te Meux – provincie Namen). Zij verzamelde deze goederen op een centraal punt in de provincie (Bertrix) en deelde vervolgens de voedingsmiddelen uit aan elke liefdadigheidsinstelling, erkend door de voedselbank (15 verenigingen), die hiervoor bestemd waren.
Naar aanleiding van de aankondiging van deze stopzetting zijn er moeilijkheden opgedoken en er ontstond een splitsing in de werking met de opstart van 2 verschillende distributiecircuits. Een circuit voor de Sint-Vincentiusverenigingen (9) en een circuit voor de andere verenigingen (6) die afhingen van "Génération Solidaire" (de diensten voor dagopvang, ...).
De provinciale instanties hebben NGE een mandaat gegeven om een cartografie uit te voeren van de actoren van de voedselhulp in Belgisch Luxemburg. Op datzelfde moment kondigden de militaire kazernes van Baronville en van Ans, die de voedingsmiddelen opsloegen die bestemd waren voor de OCMW's van het grondgebied, hun sluiting aan. NGE heeft een studie uitgevoerd bij de 44 OCMW's van de provincie en bij de verenigingen actief in de voedselhulp, om hun moeilijkheden en wensen te kennen op het vlak van voedselhulp.
Projectoproep van de POD Maatschappelijke Integratie
Door voort te bouwen op de vaststellingen die op het terrein zijn gedaan en op nieuwe waarnemingen heeft NGE haar werk verdergezet en voorgesteld om alle actoren (lokale overheden, verenigingen, ...) samen te brengen in een unieke structuur van coördinatie en bundeling van de middelen.
In 2014 heeft de POD Maatschappelijke Integratie een projectoproep gelanceerd en NGE heeft beslist om een project "sociale economie" in te dienen. Het doel van het project: een coherente dienst voorstellen voor de verdeling van voedingsmiddelen, de verschillende actoren van de voedselhulp samenbrengen en extra technische en administratieve bijstand bieden. De POD Maatschappelijke Integratie weerhield het project van NGE. Het project voor de creatie van een dienst logistiek en distributie van voedingsmiddelen zal toegespitst worden op 4 duidelijke doelstellingen.
Beoogde doelstellingen
-
De voedselhulp organiseren die komt van Europa en van de Voedselbank Namur-Luxembourg en die bestemd is voor de OCMW's en van de verenigingen (opslag en herverdeling).
-
De logistiek structureren van de onverkochte voedingsmiddelen en/of van overschotten vanuit de warenhuizen, producenten, de voedingsmiddelenindustrie.
-
Een duurzame en kwaliteitsvolle landbouw steunen via een innoverend systeem van bevoorrading bij boeren en lokale producenten om meer bepaald de sociale kruideniers te bevoorraden met verse en lokale voedingsproducten.
-
Een geheel van "modules" voorstellen om te sensibiliseren rond goede voedingspraktijken, gezondheid, voeding, de bestrijding van voedselverspilling, ...
Acties en bereikte resultaten
-
Opslag en verdeling van de FEAD-producten 2015 voor de 33 OCMW's (op 44) die FEAD-producten bestelden (15 producten)
-
Opslag en verdeling van de Voedselbank Namur-Luxembourg voor de 8 erkende verenigingen (op 16) in de provincie Luxemburg
-
De sociale kruideniers bevoorraden met verse en lokale voedingsproducten
-
Modules tot sensibilisering voor gezonde voeding, strijd tegen verspilling, …
-
Terugvorderen en herverdelen van de onverkochte voedingsmiddelen / overschotten vanuit de verschillende bevoorradingsbronnen
-
Een eerste workshop verwerking.
vzw tot coördinatie van de voedselhulp
Op 28 november 2016 heeft NGE, samen met haar partners uit de openbare sector en het verenigingsleven, een vereniging zonder winstoogmerk opgericht die tot doel heeft het pilootproject duurzaam te maken, de ontwikkeling en de professionalisering van de sector van de voedselhulp en van de sociale hulp te ondersteunen, de verschillende initiatieven op het grondgebied te coördineren en hulpmiddelen ter beschikking te stellen om hun praktijken te verbeteren en hun werk te vergemakkelijken.
Het partnerschap NGE vzw en de vzw "Aide alimentaire en province de Luxembourg" heeft tot doel steun te bieden en ter hulp te komen bij de initiatieven voor voedselhulp in de provincie Luxemburg. Het partnerschap heeft als doel logistieke, technische en administratieve ondersteuning te bieden aan de verschillende sociale instellingen en aan de verenigingen en hierdoor gezonde voeding te promoten bij kinderen en gezinnen.
De vzw "Aide alimentaire en province de Luxembourg" heeft, onder andere, tot doel:
-
ervoor te zorgen dat de actoren gratis voedingsmiddelen ontvangen of tegen een verlaagde prijs;
-
logistieke oplossingen voor te stellen (opslag en vervoer) voor de actoren van de voedselhulp (verenigingen en sociale instellingen);
-
extra technische en administratieve ondersteuning te bieden;
-
de warenhuizen te sensibiliseren voor de verdeling van voedseloverschotten en een contactpunt in te voeren naar de verenigingen om dit te kunnen genieten;
-
de verenigingen en sociale instellingen van het grondgebied in te lichten over de wijzigingen inzake wetgeving en procedures;
-
de toegang te vereenvoudigen tot de voedselhulp voor bepaalde verenigingen van het grondgebied;
-
helpen om verse en voedingsmiddelen van het seizoen te leveren die komen van lokale producenten voor de verenigingen van het grondgebied;
-
opleidingsmodules en sensibiliseringsworkshops te organiseren rond voeding en gezondheid;
-
te helpen bij het nadenken over, het analyseren en het invoeren van satellietprojecten van voedselhulp en van verschillende projecten voor de actoren op het terrein;
-
te vergaderen en het bevorderen van ontmoetingen tussen de verschillende actoren op het terrein.
De stichters die momenteel de algemene vergadering vormen, zijn:
-
NGE-Agence de Développement Territorial vzw,
-
De provincie Luxemburg,
-
Het Rode Kruis van België, provinciaal comité Luxemburg,
-
De Federatie van directeurs-generaal van OCMW's van Wallonië - Luxemburgse afdeling;
-
Le Futur Simple vzw,
-
De voedselbank van de provincies Namen en Luxemburg vzw.
CONTACT
vzw "Voedselhulp in de provincie Luxemburg" en NGE vzw
Beauplateau 7
6680 Tillet (Sainte-Ode)
Valérie Recht, Voorzitster
Jean-Paul Weles, Projectleider – coördinator
Tel. 061/62.01.58
Gsm 0495/214.183
Mail jp.weles@nge.luxembourg.be
'Aan tafel in 1-2-3 euro’ is een budgetvriendelijk receptenboekje van Colruyt. Het verschijnt om de 14 dagen en bevat 6 lekkere, gemakkelijke en kindvriendelijke recepten. Elk recept geldt voor 3 ruime porties en kost gegarandeerd niet meer dan 1, 2 of 3 euro per portie. De klant weet vooraf wat hij zal betalen aan de kassa, want in de prijs zijn de volledige verpakkingen inbegrepen, ook al wordt er in het recept een kleinere hoeveelheid gebruikt. Elk recept bevat tips om restjes van de maaltijd te verwerken. Er worden ook tips gegeven om kinderen te laten helpen in de keuken.
Stad en OCMW Kortrijk en Colruyt werkten in dit proefproject als volwaardige partners samen. De stad en het OCMW kennen de noden van kwetsbare gezinnen en hebben de expertise om hen te begeleiden. Colruyt heeft de culinaire kennis en het assortiment om lekker, evenwichtig en goedkoop te koken. Samen hebben deze partners een duurzame en economisch haalbare oplossing ontwikkeld om gezond eten mogelijk te maken voor kwetsbare gezinnen met kinderen.
Begeleiding om slim te winkelen
Het OCMW Kortrijk organiseerde enkele extra activiteiten zoals kookworkshops en winkelbezoeken om mensen tips mee te geven om slim, snel en goedkoop boodschappen te doen. Dat zorgt, naast het leren van goede gewoontes, ook voor leuke ontmoetingen met andere gezinnen.
Positieve feedback van gebruikers
In augustus 2016 hebben 15 gebruikers uit de test hun feedback op dit project gegeven. De resultaten waren hartverwarmend positief. Mensen vertelden dat het boekje hen veel inspiratie geeft voor de dagelijkse keuken, zonder dat ze zich het hoofd moeten breken over de prijs.
De geïnterviewden apprecieerden de variatie in de recepten, het gebruik van groenten, de zekerheid over de lage prijs, de flexibiliteit van de recepten en het gemak van de boodschappenlijstjes. In de gesprekken reikten ze nieuwe ideeën aan om het boekje nog beter te maken. Zo vroegen verscheidene mensen om eens een 'feesteditie' uit te brengen.
De begeleiding door OCMW Kortrijk werd positief geëvalueerd. Wie deelnam aan een winkelbezoek of een kookworkshop vond dit een positieve ervaring.
Uit de test blijkt dat de oorspronkelijke doelstellingen die Kortrijk en Colruyt voor ogen hadden, ruimschoots bereikt werden. Bij ouders met kinderen een stukje zorg wegnemen, hen het gevoel geven het budget onder controle te hebben, mensen zelfredzaam maken om zelf aan de slag te gaan met recepten, slim shoppen, enz. deze elementen kwamen duidelijk naar voren in de evaluatie.
Enkele citaten van gebruikers
“De grootste troef zijn de nieuwe ideeën, niet gewoon patatjes, groenten, vlees. Het is eens iets nieuws, het doorbreekt de sleur, ik probeer nieuwe dingen, ze bevallen goed.”
"Het eerste wat ik bekijk in de envelop is het boekje. Ik vraag aan mijn kinderen: wat gaan we deze week eten?”
“Ik durf meer in de keuken. 'Specialere' dingen hoeven niet duur te zijn."
“Voor weinig geld kán je gezond eten.”
"In het begin had ik geen vertrouwen in de prijs. Maar het klopt wel hé, het is wel zo."
“Wij zijn moslim. Wij kopen ons vlees elders. Ik vervang vleesbouillon door groentenbouillon."
“Ik eet er minder fastfood door, vroeger at ik echt veel frieten. Het heeft me geholpen om meer te koken voor minder geld.”
"Ik gebruik het boekje in Delhaize, met 365-producten."
“Het kleine formaat vind ik zeer goed. Ik leg het naast mij als ik bezig ben. Ik heb niet veel plaats in mijn keuken.”
“Er zit totaal geen verplichting op. Vooral de ideeën zijn belangrijk. Bij gesprek aan inspiratie krijg je hier ideeën. Het is heel goed om te laten zien dat het anders kan dan fastfood.”
“Dankzij dit project voel ik me 'bevoordeligd', doordat je de kans krijgt om voor weinig geld een goeie maaltijd op tafel te zetten, anders moet je ernaar zoeken."
Verdere uitrol in België
Nu de test op alle vlakken positief geëvalueerd werd, heeft Colruyt beslist om het project breder uit te rollen in België. Hiervoor zal in elke gemeente gestreefd worden naar een lange-termijnsamenwerking met de gemeenten en lokale sociale organisaties. Bedoeling is dat er per gemeente 1 officiële instantie als trekker optreedt, net zoals OCMW Kortrijk dat doet voor de stad Kortrijk. Colruyt en trekker ondertekenen een charter waarbij ze beiden hun engagement uitspreken. De trekker spreekt dan op zijn beurt lokale sociale organisaties aan die mee kunnen helpen het concept in de gemeente te ondersteunen.
Hoe gaat het praktisch in zijn werk?
Het boekje 'Aan tafel in 1-2-3 euro' is bestemd voor deze doelgroep:
- Gezinnen met thuiswonende kinderen
- Beschikken over een zekere kookinfrastructuur
- Een minimaal budget van 2 of 3 euro ter beschikking hebben per persoon per dag voor de hoofdmaaltijd
- Voldoen aan één van deze voorwaarden:
- Cliënt OCMW (leefloon, schulddossier, art. 60 enz.)
- Verhoogde tegemoetkoming
- Behorend tot de doelgroep volgens het oordeel van een maatschappelijk werker
Het zijn de "toeleiders" die mensen kunnen inschrijven voor het boekje 'Aan tafel in 1-2-3 euro', zoals bijvoorbeeld het OCMW, CAW, Kind & Gezin, Huis van het Kind, Brugfiguren. Hiertoe stelt Colruyt inschrijvingsformulieren ter beschikking. Colruyt stelt zich garant dat de privacy van de mensen verzekerd wordt.
Mensen schrijven zich geheel vrijwillig voor het receptenboekje in. Het geeft hen verder geen enkele verplichting. De boekjes kunnen ook in een andere supermarkt of winkel worden gebruikt, waarbij dan wel de maximum prijs niet gegarandeerd kan worden, aangezien elke winkel vrij zijn prijzen bepaalt.
Eens iemand ingeschreven is, duurt het maximaal 7 weken voor deze persoon z'n eerste boekje ontvangt, tegelijk met een bon voor een gratis fles olijfolie.
Meer info?
1. Over de ervaringen in Kortrijk:
Arnout Vercruysse
Projectmedewerker OCMW Kortrijk
0473 86 27 92 | arnout.vercruysse@kortrijk.be
2. Om als nieuwe gemeente in het project te stappen:
Wim Verbesselt
Projectcoördinator Colruyt voor het project 'Aan tafel in 1-2-3 euro'
02 360 10 40 - 0494 88 62 55| wim.verbesselt@colruytgroup.com
Het project FOOD ACT is een voedselherverdeelproject dat werd ontwikkeld door OCMW Kortrijk en dit in nauwe samenwerking met andere partners (bv. Streekfonds, Provincie West-Vlaanderen, Voedselbank West-Vlaanderen, voedselverdeelorganisaties…). FOOD ACT betreft de oprichting van een voedselhulpnetwerk dat instaat voor de recuperatie van voedseloverschotten die op hun beurt geleverd worden bij voedselhulporganisaties. Dankzij de activering van personen met een bijzonder arbeidszorgprofiel wordt, onder leiding van een instructeur, een voedselhulpteam opgericht dat zich voor deze logistieke organisatie van de voedselhulp inzet in Kortrijk.
In de inspiratiegids ‘Lokaal aan de slag met voedseloverschotten’ wordt er dieper ingegaan op het project FOOD ACT dat reeds twee jaar bestaat.
FOOD ACT kwam mede tot stand dankzijk de projectoproep 2014 vanuit de cel Sociale Economie van de POD Maatschappelijke Integratie.
In oktober 2015 hebben Komosie vzw, FdSS vzw en Level IT de Schenkingsbeurs, het online platform om voedselschenkingen te vergemakkelijken, voorgesteld.
Elke dag worden tonnen voedingswaren die nog perfect eetbaar zijn om commerciële en andere redenen niet meer verkocht en vernietigd. Anderzijds moeten voedselhulp- en sociale organisaties een antwoord bieden op de steeds groeiende vraag van mensen die in armoede leven of sociaal worden uitgesloten.
De Schenkingsbeurs brengt de bedrijven uit de voedingssector (de schenkers) in verbinding met deze voedselhulp- en sociale organisaties (de ontvangers). Iedereen wint erbij!
Door het aanbieden van 1 platform met 3 modules, biedt de Schenkingsbeurs een soepele, efficiënte en professionele oplossing voor de verschillende situaties op het terrein en bij voorkeur voor lokale schenkingen. Zo kan u zich als voedselhulp- of sociale organisatie gemakkelijk bekend maken bij potentiële schenkers in uw regio, uw verwachtingen en noden inzake schenkingen duidelijk maken en de schenkingen die u interesseren online reserveren. U kan zich ook kandidaat stellen voor een gestructureerde samenwerking op lange termijn voor systematische schenkingen. In dat geval biedt de Schenkingsbeurs u een begeleiding op maat voor de organisatorische en informatica-technische aspecten van zo’n samenwerking.
De Schenkingsbeurs is een gebruiksvriendelijk platform. Om zo goed mogelijk aan uw noden te voldoen is het opgebouwd in samenwerking met de organisaties uit het werkveld en met IT-specialisten inzake informatiebeheer.
De Schenkingsbeurs is beschikbaar in heel België in het Nederlands en het Frans
Geïnteresseerd ? Ga naar de website en schrijf u in! Bekijk de folder en de video op de webpagina onder ‘media’ voor meer info en ontdek er alle voordelen!
De Schenkingsbeurs geniet de steun van talrijke partners. Ook de POD Maatschappelijke Integratie steunt dit innovatief initiatief in het kader van de projectoproep « Sociale economie 2014 » .
De jonge vzw – FOODWE – heeft als doel om de verspilling van voedsel te verminderen van professionelen ten voordele van de actoren in de voedselhulp. Deze jonge vzw heeft in mei 2015 de Europese prijs voor de beperking van afval voor niet-gouvernementele organisaties gewonnen. In totaal waren er 12.000 projecten uit de EU die deelnamen.
Foodwe heeft een gebruiksvriendelijk internetplatform gecreëerd zodat professionelen in de voedselhulp
- voedseldonaties kunnen doen
- kwaliteitsproducten kunnen verkopen aan maximum 60% van de publieke verkoopsprijs.
De organisaties, OCMW’s en sociale kruideniers kunnen de donaties ophalen ter plaatse, of, in functie van de aanbieder, de goederen rechtstreeks laten leveren.
Hoe schrijft men zich in op en hoe gebruikt men Foodwe?
- Schrijf je OCMW/organisatie/sociale kruidenier in op Foodwe
- Creëer een profiel en preciseer de naam van je organisatie, de activiteiten, de locatie…
- Van zodra uw profiel compleet is, zal dit gevalideerd worden door het team van Foodwe en zal u vervolgens toegang krijgen tot de website.
Foodwe is beschikbaar in heel België in het Nederlands en Frans.
Aanvullend wil de POD er op wijzen dat de ontvangen FEAD-goederen altijd gratis verdeeld moeten worden. Ook is het afstaan van FEAD-producten zonder voorafgaande toestemming van de POD Maatschappelijke Integratie niet toegelaten. Bij vragen, aarzel niet om ons te contacteren (vraag@mi-is.be – 02/ 508 85 85).
