"Armoedebestrijding in België: welke keuzes?"

    Naar aanleiding van de voorstelling van het boek "Armoede in België - Jaarboek 2014" heeft de POD Maatschappelijke Integratie op 25 maart  2014 een colloquium georganiseerd in de "Résidence Palace" te Brussel. De gelegenheid om bijzondere aandacht te hebben voor het onderwerp armoede in de debatten.


    De federale overheid, en in het bijzonder de POD Maatschappelijke Integratie, heeft nood aan een instrument om de situatie en de maatregelen inzake armoede en sociale uitsluiting, voor zover zij binnen de federale bevoegdheden vallen, te evalueren en te analyseren. De uitgave van het Jaarboek "Armoede in België 2014" had tot doel aan deze verwachtingen tegemoet te komen. Het was dus noodzakelijk om er een openbare presentatie van te maken en de debatten te openen.

    Professor Saskia Sassen, hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Columbia (New York), opende de dag met de voorstelling van haar onderzoek naar armoede, ongelijkheid en de oorsprong hiervan. In een levende en didactische uiteenzetting slaagt zij erin om de wereldarmoede en de groeiende verstedelijking in een perspectief te plaatsen. Zij onderzoekt meer bepaald de manier waarop het kapitalisme geleid heeft tot de financiële crisis, via armoede en stadsvlucht. Sinds verschillende jaren trachten de arme gezinnen immers te leven – of eerder te overleven – in de grote steden. Dit fenomeen, dat oorspronkelijk werd opgemerkt in de ontwikkelingslanden, heeft zich uitgebreid tot de zogenaamde "rijke" landen. De financiële crisis heeft een systeem van onrechtvaardigheden vergroot, waarin bevolkingen bedolven worden onder rommelkredieten en uitgesloten worden van hun eigen haarden.

    Vervolgens hebben Isabelle Pannecoucke van de universiteit van Gent en Willy Lahaye van de universiteit van Bergen ons het jaarboek  armoede 2014 voorgesteld. Dit boek zet een hele reeks uitdagingen uiteen die moeten worden aangegaan om het aantal personen in armoede te verminderen. De grootste uitdaging is huisvesting, vooral met het oog op de demografische voorspellingen voor de komende 30 jaar. De onroerende goederen moeten stijgen, de onbewoonbare woningen moeten verdwijnen en de prijzen moeten toegankelijk blijven. De OCMW's moeten eveneens evolueren, door zich aan te passen aan een nieuw publiek, door nieuwe missies te vervullen en door hun organisatie te laten evolueren. Het beleid moet meer betrokken worden, zowel op Belgisch, als op Europees niveau. Een piste? Het sociale beleid en de sociale uitgaven op lange termijn bekijken, door intelligent in de toekomst te investeren.

    Tijdens deze dag hebben twee partners van het project "Ervaringsdeskundigen", opgeleid in onze POD, het woord genomen. De twee leden van dit project, dat gericht is op de participatie van armen in de ontwikkeling van het beleid dat op hen betrekking heeft, hebben hun ervaringen en hun visie op de huidige maatschappij met ons gedeeld. De deskundigen hebben de besluiten van het jaarboek bestudeerd. Michel Hanin heeft het thema besproken van het "universalisme en/of particularisme", Koen Buysse heeft zijn ervaringen bij Selor gedeeld, meer bepaald over het thema "workfare en welfare". Zij hebben beiden met de juiste woorden het dagelijkse leven geschetst van personen in moeilijkheden. Armoede is immers overal rondom ons, zij is veelvoudig en gevarieerd, zij belangt ons allen aan en moet de bezorgdheid van eenieder worden.

     Tot slot werd de dag afgesloten met een debat door verschillende onderzoekers van het Noorden en het Zuiden van het land. Onze voorzitter was de moderator. Tijdens dit debat werden onderwerpen besproken als de strijd tegen kinderarmoede, de plaats van vrijwilligerswerk om armoede te bestrijden, de meest voorkomende activeringsmaatregelen of nog de maatschappelijke integratie van migrantenpopulaties. Deze deskundigen, van mannen en vrouwen van op het terrein, hebben hun dagelijkse ervaringen met ons gedeeld. Zij hebben eveneens de aandacht gevestigd op het alarmerende aspect van armoede en op de nood om zich te concentreren op de belangrijkste actoren: diegenen die arm zijn.

    De bedoeling van het Jaarboek is om de stand van zaken te bepalen over de wetenschappelijke kennis waarover wij in 2014 beschikten met betrekking tot het federaal beleid inzake armoedebestrijding door het verzamelen en analyseren van de recente cijfers, de beleidsmaatregelen en de bestaande wetenschappelijke studies over armoede en sociale uitsluiting in België. Via deze stand van zaken en het colloquium kunnen wij een kritische blik werpen en beleidsaanbevelingen voorstellen.