De voorbije jaren hebben de gemeentelijke administratieve sancties aanleiding gegeven tot een breed maatschappelijk debat.
De GAS wet van 24 juni 2013 voorziet in duidelijkere procedures en meer rechtswaarborgen dan voorheen. De gemeentelijke autonomie blijft echter ook in de toekomst de basis voor de aanpak van lokale overlastfenomenen.
In deze wet is onder meer de leeftijdsgrens voor het opleggen van overlastboetes verlaagd van 16 naar 14 jaar. Het verplicht bemiddelingsaanbod wordt bijgevolg ook vanaf 1 januari 2014 mogelijk voor minderjarigen vanaf 14 jaar.
Om de toepassing van deze alternatieve maatregel aan te moedigen als preventief instrument tegen overlast, biedt de POD Maatschappelijke Integratie, programma Grote Steden, aan verschillende steden en gemeenten een jaarlijkse financiële tegemoetkoming voor de betoelaging van één bemiddelaar per gerechtelijk arrondissement (of politiezone voor het Brussels gewest). Als bevoegd Staatsecretaris wenst Mevr. Sleurs deze betoelaging onverminderd voort te zetten.
Twee medewerkers van de POD Maatschappelijke Integratie werden belast om de steden en gemeenten een gespecialiseerde begeleiding aan te bieden bij de toepassing van de administratieve sancties, in het bijzonder de bemiddeling.
Vele steden kampen met maatschappelijke problemen van allerlei aard: werkloosheid, inburgeringsproblemen, criminaliteit, verloedering van wijken, onveiligheidsgevoelens bij de burger, … Kiezen voor een integrale aanpak van deze stedelijke problemen, waarbij
niet alleen de problemen worden bestreden, maar ook kansen en perspectieven worden geboden, is de aanpak die wij voor ogen hebben. Het uitzicht op toekomstperspectieven is een belangrijk gegeven om conflicten in een samenleving tegen te gaan en de integratie in het maatschappelijk leven te bevorderen. En het is net deze aanpak die door de bemiddeling wordt gerealiseerd.
Het succes bij de lokale besturen van deze aanpak wordt aangetoond door het stijgend aantal behandelde bemiddelingsdossiers. Ruim 370 steden en gemeenten hebben reeds een samenwerkingsovereenkomst afgesloten voor de inzet van de bemiddelaars.
De essentie van de bemiddeling in kader van de gemeentelijke administratieve sancties ligt in de responsabilisering van de overtreders; dit door hen de veroorzaakte schade te laten herstellen. Maar de definitie gaat verder dan louter materiële schadevergoeding of herstel. Een bemiddelingsprocedure wordt vaak omschreven als een verzoeningsproces. Bemiddeling stelt immers vooral de relatie tussen de partijen centraal, en hoe deze in geval van conflict of moeizame communicatie kan hersteld worden.
Met de publicatie van deze brochure over GAS bemiddeling wil de staatssecretaris het belang van deze lokale bemiddeling benadrukken en de kennis ervan verruimen naar het brede veld van lokale actoren die bijdragen aan een lokaal preventiebeleid: niet enkel de GAS bemiddelaars, maar ook sanctionerend ambtenaren, gemeenschapswachten, vaststellende ambtenaren, preventie- en veiligheidsambtenaren, burenbemiddelaars, enzovoort.
Om de verschillende actoren actief op het lokaal preventieterrein te informeren op een heel concrete en praktisch toepasbare wijze werd deze brochure opgesteld aan de hand van veelgestelde vragen, de zogenaamde FAQ’s. Deze brochure kan gehanteerd worden als een gebruikersgids voor de lokale besturen.
Investeren in preventie vraagt om investeren op lange termijn. De staatssecretaris moedigt de steden en gemeenten aan mee te investeren in dit lokaal preventiebeleid en zodoende bij te dragen aan een leefbare, aangename stad.
