Lekker(s) op school

 

In België leeft een kind op vijf momenteel in een situatie van kinderarmoede. Het vierde plan voor de bestrijding van armoede en sociale ongelijkheden neemt daarom verschillende acties op die helpen in de strijd tegen armoede van de jongsten in onze maatschappij.

Een subsidie van 1,2 miljoen euro werd eind 2021 vrijgemaakt voor 10 concrete projecten rond kinderarmoedebestrijding van OCMW’s. Deze projecten lopen gedurende 2 jaar in Anderlecht, Molenbeek, Oostende, Antwerpen, Sint-Niklaas, Charleroi, Luik, Namen, Seraing en Gent. De projecten bieden een verscheidenheid aan acties: van huiswerkbegeleiding tot individuele opvolging, van maaltijdverdeling tot psychologische ondersteuning van jongeren in instellingen ...

In Gent loopt momenteel het project ‘Lekker(s) Op School’ dat medegefinancierd wordt door de projectsubsidie van de POD Maatschappelijke Integratie. We spraken hierover met *Ruth Inslegers, Celine Mertens en Joke Blomme en stellen dit project graag aan je voor.

 

Betaalbare en gezonde maaltijden voor Gentse kleuters

 

Lege of ongezonde brooddozen, in veel scholen is het helaas geen onbekend fenomeen. Een goed gevulde maag en gezonde en evenwichtige voeding zijn nochtans essentieel voor de goede ontwikkeling van kinderen en gelijke onderwijskansen. Daarom gingen de dienst Lokaal Sociaal Beleid en het Onderwijscentrum Gent in samenwerking met HOGENT en HIVA-KU Leuven in 2021 aan de slag met ‘Lekker(s) Op School’. Dit project wil armoede bestrijden van bij de schoolstart en gelijke kansen bieden aan Gentse kleuters. Doel van het project is komen tot een flexibel en toegankelijk aanbod van gezonde, duurzame en betaalbare maaltijden in Gentse (kleuter)scholen.

Het project bestaat enerzijds uit een proeftuin waarbij in 8 scholen verschillende maaltijdscenario’s worden uitgetest. Het gaat hier bijvoorbeeld om een 10-uurtje, een gezonde aanvulling op de brooddozen of een warme maaltijd. Ook experimenteert het project met verschillende kortingssystemen en bekijkt het hoe men de scholen hierbij administratief kan ondersteunen.

Anderzijds loopt een participatief en praktijkgericht onderzoek van HOGENT en HIVA-KU Leuven naar de bijdrage die het aanbieden van toegankelijke schoolmaaltijden kan hebben in de strijd tegen armoede. Zo gaan ze onder andere na welke positieve effecten die maaltijden hebben op de ontwikkelingskansen  van de kinderen en de participatie in de klas. Maar ook thema’s als het plezier van samen eten, ouderbetrokkenheid en -participatie en kennis van gezonde voeding worden meegenomen in het onderzoek. Daarnaast bekijken de onderzoekers ook wat de scholen concreet nodig hebben om de maaltijden aan te bieden. Het onderzoeksteam voerde ook een literatuurstudie uit om goede praktijken, valkuilen en drempels rond het aanbod van voedsel in scholen in kaart te brengen. Op basis hiervan kwamen ze tot enkele extra scenario’s die in samenspraak met de scholen konden worden toegevoegd: een focus op sensibilisering van ouders en de buurt, een pedagogisch component, een focus op eetbeleving bij kleuters of een combinatie van deze elementen.

Om ouders zo veel mogelijk bij het project te betrekken gebruiken de scholen verschillende technieken: de ene school hangt het weekmenu uit met foto’s, anderen houden de ouders op de hoogte via hun website. Sommige scholen nodigen de ouders ook uit in de klas om de brooddoos van hun kind te pimpen met groenten en fruit. De scholen wisselen ook onderling informatie uit in lerende netwerken georganiseerd door het onderzoeksteam.

 

Hoe gaat het verder?

 

Op 4 december 2023 stellen de onderzoekers het eindrapport met hun resultaten voor op een slotevent. Er vinden ook enkele workshops plaats: rond armoedebestrijding, de ontwikkeling van kinderen, maaltijden op school en gezonde en duurzame voeding. De bedoeling is om de deelnemers met elkaar in gesprek te laten gaan en hun expertise te delen. De proeftuin loopt nog verder tot juni 2025. Ondertussen wordt al volop bekeken met welke partners in de toekomst kan worden samengewerkt rond maaltijden op school, bijvoorbeeld: Brood(doos)nodig, het Europese Schoolfood4change, Tabor vzw, Rikolto en Logo Gezond +.

In de loop van het project werden ook een aantal uitdagingen en vraagstukken vastgesteld over onder andere de aanbestedingen, de administratieve last van bepaalde kortingssystemen, ouderbetrokkenheid, het automatiseren van de korting en de gegevensuitwisseling… In de toekomst zijn dit zaken waarmee rekening moet gehouden worden. De projectmedewerkers zouden op het slotevent daarnaast graag in gesprek gaan met beleidsmakers om uit te zoeken hoe ze een breder draagvlak kunnen creëren voor projecten rond armoedebestrijding, onderwijs en voeding. Een overkoepelende visie en budget op federaal niveau zijn noodzakelijk in de strijd voor toegankelijke en gezonde maaltijden op school. Met het nationale actieplan rond de Europese Kindgarantie en het vierde federaal plan voor de bestrijding van armoede en sociale ongelijkheden zette de federale regering alvast een aantal belangrijke stappen naar een gezamenlijk en krachtdadig optreden tegen (kinder)armoede.

 

* Ruth Inslegers werkt als regisseur kinderarmoedebestrijding bij de dienst lokaal sociaal beleid, departement Welzijn en Samenleving bij stad Gent. Ze volgt de verschillende acties rond armoedebestrijding met de focus op kinderen, jongeren en gezinnen op binnen stad en OCMW Gent.

Celine Mertens is onderzoeker aan HOGENT binnen Research Collective EQUALITY. Zij volgt samen met een collega van HIVA-KU Leuven het project ‘Lekker(s) Op School’ op en focust zich ook op andere onderzoeksprojecten rond de samenwerking tussen onderwijs en welzijn.

Joke Blomme werkt voor Onderwijscentrum Gent, binnen thema armoede en onderwijs. Ze werkt vooral rond het thema kostenbewust onderwijs met een focus op secundair onderwijs en volgt onder andere het project ‘Lekker(s) Op School’ op.

 

Chemin’On

 

Ook OCMW Charleroi reageerde op deze projectoproep. Het OCMW heeft zo haar project Chemin’On aanzienlijk kunnen uitbreiden. Dat project begeleidt gezinnen die kwetsbare ouders ondersteunen die in het dagelijks leven overweldigd worden, door hun kinderen een meer serene en veilige omgeving te bieden. Ontdek het project in deze video.