Getuigenis REMI: Suzy Vromans, Hoofdmaatschappelijk werker - OCMW Balen 

Destijds liep er een armoedeonderzoek in Balen en wij zijn dan op vraag van Thomas More mee in een proefproject gestapt om dingen uit te proberen, waaronder ook de REMI-tool. De ontwikkeling van de tool zat nog in een beginfase en had als uitgangspunt: iedereen dient over een menswaardig inkomen te beschikken. Het bestuur, dat ook betrokken was bij het armoedeonderzoek, wilde daar echt op inzetten. Wij hebben toen enkele gezinnen geselecteerd als testgroep voor REMI. Het bleek voor ons al snel dat de begeleiding van die gezinnen heel belangrijk was, dus zijn we handelingsplannen beginnen opmaken.

Wij hadden ook de wetenschappelijke achtergrond meegekregen van hoe REMI opgebouwd is. Alle deelgebieden van het leven zitten mee verwerkt in de korven van REMI: goede huisvesting, deelname aan vrijetijdsactiviteiten, aandacht voor de ontwikkeling van kinderen, vrije tijd, … Wij vonden Remi een heel goede tool: het was wetenschappelijk onderbouwd en hield met al die deelaspecten rekening. Wij waren overtuigd !

Wij hebben toen beslist om de tool te hanteren in zijn geheel. Dat wil zeggen dat we steun verlenen zoals de analyse uit het instrument aangeeft, zonder maxima op te leggen. Dit kan impliceren dat er soms hoge bedragen worden uitgekeerd als financiële steun . Daarnaast leggen we tevens de nadruk op de begeleiding van de cliënten en werken we met handelingsplannen. Dit zijn geformaliseerde weergaven van onze hulpverlening waarin we samen met de betrokken cliënt(en) doelstellingen vastleggen en de evolutie van cliënten bijhouden. Deze begeleiding wordt samen met de betrokken cliënt geëvalueerd. Als iemand zowel een leefloon als aanvullende steun via REMI ontvangt, maken we slechts 1 plan op in de vorm van het GPMI.

De aanvullende financiële steun kan natuurlijk niet ‘voor het leven’ worden toegekend. We gaan wel met iedereen aan de slag, ook doelgroepen die moeilijker te activeren zijn. We zijn van mening dat een stabiele en menswaardige situatie creëren zeer belangrijk is in het traject van de cliënten en hierdoor kan je mensen terug in hun kracht te zetten om zich verder te ontplooien. Hiernaast een begeleiding op maat opnemen met de betrokkene vonden wij belangrijk. is, .

We stelden een draaiboek op met afspraken over hoe we omgaan met schulden, kostgeld, een auto, co-ouderschap, … Ons draaiboek is geen statisch geheel, daar werken wij continu aan verder. Zo zijn er infofiches ontwikkeld om de maatschappelijk werkers te helpen met de begeleiding van die personen. Bij twee collega’s is een deel van hun takenpakket voorbehouden voor de input van de gegevens uit de infofiches in REMI. Dat werkt heel goed. We hebben ook een REMI-werkgroep die om de paar maanden samenkomt over vragen van collega’s en bepaalde tendensen. Zo hebben we bijvoorbeeld tijdens de COVID-19-crisis het handelingsplan laten vallen om kwetsbare personen en gezinnen voldoende te kunnen ondersteunen en om de werklast van de maatschappelijk werkers een beetje te verlichten. We zijn ook bezig met de werkgroep om voor alle personen die een leefloon ontvangen een dossier op te maken in REMI.

Wij zien het nut er zeker van in. Je kan de tool gebruiken puur met input van alle gegevens om te berekenen of er tekorten zijn of niet, je kan op basis daarvan bepalen of je al dan niet aanvullende steun toepast, maar je kan ook enkel de behoeftigheid van cliënten nagaan. Het knappe van REMI is dat er rekening wordt gehouden met de reële situatie van mensen: zijn het huurders of eigenaars, hoeveel kinderen telt het gezin, zijn er (overlevings)schulden, … Wij gebruiken het als instrument om ook de begeleiding mee te ondersteunen, waar de financiële steun een deel van uitmaakt. Sommige mensen zijn niet bereid om de intensieve begeleiding te volgen, maar dan kunnen we de tool ook gebruiken om na te gaan of er een bepaalde behoeftigheid is. Interessant is ook om te vergelijken met het referentiebudget per rubriek: besteed je meer of minder aan telefoonkosten, energieverbruik, voeding, … Dit maakt het soms mogelijk om het gesprek aan te gaan over thema’s zoals zakgeld, energieverbruik, … Wij geloven erin omdat we zien dat mensen in hun leven toch wat meer stabiliteit krijgen wanneer die zorg over de financiële situatie wegvalt. Ze krijgen zo meer ademruimte en kansen. Nu het is wel belangrijk om op te merken dat we eerst alle andere rechten (bijvoorbeeld sociale huisvesting... enz...) uitputten voor we aanvullende financiële steun toekennen. We zagen bijvoorbeeld dat veel cliënten met een vervangingsinkomen die sociaal huren, wel vaak over voldoende middelen beschikken voor een menswaardig inkomen in de REMI-tool. Wij zien REMI enerzijds als een goed meetinstrument, maar ook als instrument om kansen te vergroten en de situatie van mensen stabieler te maken.

We hebben binnen OCMW Balen ook een dienstencentrum tewerkstelling, den Travoo, waarmee we rond activering samenwerken en dat loopt heel vlot. Activering impliceert voor ons inzetten op de gehele context , ook de randvoorwaarden vooraleer je kan inzetten op tewerkstelling , bv kinderopvang, vorming, (arbeid)attitude, enz..