Rechtsleer

    Zwerfvuil, hondenpoep, vandalisme en overlast zijn voorbeelden van zaken die irritatie kunnen veroorzaken en daardoor bijdragen aan een gevoel van onveiligheid. Vaak werd er geen enkel gevolg gegeven aan dit soort overlast, enerzijds omwille van een gebrek aan tijd en middelen van het parket en anderzijds om technische redenen, zoals de afwezigheid van de dader of de onmogelijkheid om voldoende materiële bewijzen te verzamelen. De wet van 13 mei 1999 betreffende de administratieve sancties in de gemeenten heeft verschillende artikels ingevoerd in de nieuwe gemeentewet en de mogelijkheid geboden aan de gemeenteraad om administratieve sancties te voorzien tegen inbreuken op haar reglementen en ordonnanties.  Deze wet heeft de lokale overheden meer autonomie gegeven door hen toe te laten zelf de inbreuken op hun reglementen te sanctioneren via administratieve sancties.

    De wet van 24 juni 2013 heeft het toepassingsgebied van de vorige wet gemoderniseerd, verduidelijkt en uitgebreid. Naast andere maatregelen is de bemiddeling bevestigd als alternatief voor de administratieve boete, is de leeftijdsgrens verlaagd tot 14 jaar voor gemeenten die dat wensen, kunnen protocolakkoorden met de parketten de samenwerking met de rechterlijke wereld structureren, werd het maximumbedrag van administratieve boetes herzien, kunnen naburige gemeenten identieke sancties vaststellen, is een tweejaarlijkse evaluatie gepland, enz.

    Het systeem van de gemeentelijke administratieve sancties werd dus ontworpen om sneller en efficiënter kleine soorten overlast te bestrijden die plaatsvinden op het grondgebied van de gemeenten. Zij hangen niet meer af van de parketten voor de vervolging van de inbreuken, noch van de repressieve rechtspraak om deze kleine soorten overlast te sanctioneren. 

    De GAS-wet van 24 juni 2013 verduidelijkt de procedures en biedt meer juridische waarborgen. De gemeentelijke autonomie blijft echter de hoeksteen van de aanpak om lokale overlast te bestrijden. Dezelfde wet voorziet in de GAS-bemiddelingsprocedure. GAS-bemiddeling is een alternatief voor de boete, een preventief instrument tegen overlast.  Het koninklijk besluit van 28 januari 2014 stelt de minimumvoorwaarden en modaliteiten op voor de bemiddeling in het kader van de wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties.